Yaz aylarında artan sıcaklıklar, sağlıklı bireyler için bile zorluk yaratırken, kronik hastalığı olanlar için ciddi sağlık riskleri doğurabiliyor. Uzmanlar; sıcak çarpması, dehidrasyon ve ilaç etkilerindeki değişimlerin özellikle kalp, diyabet, KOAH, böbrek ve hipertansiyon hastalarında komplikasyonlara yol açabileceğini belirtiyor. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Hemşirelik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Neşe Kıskaç, sıcak havalara karşı alınması gereken önlemleri paylaştı.

“Kronik Rahatsızlığı Olanlar Daha Fazla Etkileniyor”

Doç. Dr. Neşe Kıskaç, yaz mevsiminde yaşlı bireyler, çocuklar ve kronik hastalıklarla yaşayanların yüksek risk grubunda yer aldığını belirterek, sıcak havalardan en fazla etkilenen rahatsızlıkları şöyle sıraladı: “Kalp-damar hastalıkları, diyabet, kronik solunum yolu hastalıkları (astım, KOAH), böbrek hastalıkları, hipertansiyon ve bazı nörolojik sorunlar bu dönemde daha da kötüleşebilir.”

Doç. Dr. Kıskaç, sıcaklara karşı vücudun verdiği doğal tepkilerin kronik hastalığı olan kişilerde daha ağır sonuçlara yol açabileceğini ifade ederek, özellikle terleme yoluyla kaybedilen sıvı ve minerallerin kalp ritmini, tansiyonu ve böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekti.

“Dehidrasyon, Kalbi ve Böbrekleri Yorar”

Yüksek sıcaklıkların vücutta damar genişlemesine neden olduğunu aktaran Doç. Dr. Kıskaç, bu durumun bazı bireylerde riskli sonuçlar doğurabileceğini belirtti: “Aşırı terleme sonucu oluşan dehidrasyon, kan basıncının düşmesine, kanın koyulaşmasına ve böbrek fonksiyonlarının bozulmasına yol açar. Bu tablo kalp krizi, inme ve böbrek yetmezliği gibi ciddi sağlık problemlerini tetikleyebilir.”

Kalp hastalarının sıcak havalarda dolaşım sisteminin ekstra yük altında kaldığını vurgulayan Doç. Dr. Kıskaç, bu bireylerde kalbin daha fazla çalışmak zorunda kalacağını ve bunun da kalp yetmezliği ya da anjina krizlerine neden olabileceğini dile getirdi. Ayrıca, sıvı kaybının pıhtılaşmayı artırarak inme riskini de yükseltebileceğine işaret etti.
Yapılan bilimsel araştırmaların da bu riskleri doğruladığını ifade eden Doç. Dr. Kıskaç, sıcak dönemlerde kalp yetmezliği nedeniyle hastaneye yatışlarda %2 ila %10 oranında artış gözlemlendiğini, ayrıca kalp-damar kaynaklı ölümlerde %3 ile %12 arasında bir yükselme görüldüğünü belirtti.

Diyabet Hastaları İçin Ekstra Hassasiyet Gerekli

Yüksek sıcaklıklardan olumsuz etkilenen bir diğer grup da diyabet hastaları. Doç. Dr. Kıskaç, sıcaklıkların diyabetli bireylerde kan şekeri dengesini bozabildiğini belirterek, sıvı kaybının kan şekerini yükselttiğini, insülinin etkisini azalttığını ifade etti. “Bu durum hiperglisemi ve hipoglisemi riskini artırır. İnsülin kullananların ilaçlarını serin ortamda muhafaza etmeleri büyük önem taşır.” dedi.

Diyabetik nöropatiye sahip bireylerin, sıcak zeminlerle temas sonucu oluşabilecek yanıkları hissetmemesi ve bu durumun enfeksiyona yol açması da diğer önemli tehlikeler arasında yer alıyor.

Solunum Problemi Yaşayanlar Hava Kalitesine Dikkat Etmeli

KOAH ve astım hastaları için yaz aylarının, hava kirliliği ve sıcaklık nedeniyle tehlike oluşturabileceğini belirten Doç. Dr. Kıskaç, sıcaklıkla birlikte artan ozon ve partikül madde seviyelerinin solunum yolu ataklarını tetikleyebileceğini söyledi. Bu bireylerin, hava kalitesinin düşük olduğu günlerde evde kalmaları, mümkünse klimalı ve filtreli ortamlarda bulunmaları gerektiğini vurguladı.

Tansiyon ve Böbrek Hastalarında Sıvı Dengesi Çok Önemli

Doç. Dr. Kıskaç, hipertansiyon hastalarında sıcak nedeniyle tansiyon düşmesi yaşanabileceğini, buna karşılık aşırı sıvı kaybının tansiyonu aniden yükseltebileceğini belirtti. Ayrıca, diüretik türü tansiyon ilaçlarının sıcak havalarda sıvı-elektrolit dengesini daha da bozabileceğini, bu durumun bayılma, ritim bozukluğu ve inme gibi riskleri artırabileceğini söyledi.

Böbrek hastalarının da sıcak havalarda dikkatli olması gerektiğine işaret eden Doç. Dr. Kıskaç, sıvı kısıtlaması olan bireylerin dengeyi sağlamada zorlanabileceğini ve aşırı terleme nedeniyle akut böbrek hasarının meydana gelebileceğini ifade etti. Ayrıca, fazla sıvı alımının da kalp yetmezliği veya ödem gibi sorunlara yol açabileceğine değindi.

Kronik Hastalar İçin Yaz Aylarında Korunma Önerileri

Yaygın olarak uygulanan bazı alışkanlıkların hastalar açısından tehlikeli olabileceğini belirten Doç. Dr. Kıskaç, “Aniden çok soğuk su içmek kalp ritmini bozabilir. Ani soğuk duşlar tansiyon değişikliklerine neden olabilir. Klimalı ortama ani geçişler solunum problemlerini tetikleyebilir. İlaç dozları mutlaka doktor kontrolüyle değiştirilmelidir.” diyerek uyarılarda bulundu.

Kronik rahatsızlığı olan bireylerin sıcak havalarda şu temel kurallara dikkat etmesi önerildi:

• 10:00–16:00 saatleri arasında dışarı çıkılmamalıdır.
• Düzenli su tüketimi sağlanmalıdır.
• Açık renkli ve pamuklu kıyafetler tercih edilmelidir.
• Şapka ve güneş gözlüğü kullanılmalıdır.
• Serin ortamlarda vakit geçirilmelidir; mümkünse klimalı kamu alanları tercih edilmelidir.
• Beslenme hafif ve sebze-meyve ağırlıklı olmalıdır.
• Egzersizler sabah erken ya da akşam saatlerinde yapılmalıdır.
• İlaçlar serin ve güneşten uzak bir yerde saklanmalıdır.

Yaz aylarının göz ardı edilmemesi gereken sağlık riskleri barındırdığını vurgulayan Doç. Dr. Neşe Kıskaç, alınacak basit ancak etkili önlemlerle bu tehlikelerin önüne geçilebileceğini, bu nedenle bireylerin ve yakınlarının bilinçli hareket etmelerinin hayati önem taşıdığını ifade etti.