Kanser vakaları küresel olarak her geçen yıl artmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü, 2020 yılında kanser sebebiyle 10 milyon civarında ölüm gerçekleştiğini açıklamıştır. Ankara’da 1947 yılında kurulan Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu Derneği 1956 yılında 1-7 Nisan tarihlerinin Kanser Haftası olmasını önermiş ve bu öneri kabul edilmiştir. Her sene 1-7 Nisan tarihlerini kapsayan günlerde önemi günden güne artan kanser hastalığına karşı toplumda farkındalık için etkinlikler yapılmaktadır.
Kanser hastalığı, vücutta hücrelerin kontrolsüz bir şekilde bölünmesi, büyümesi ve çoğalmasıyla ortaya çıkar. Hücrelerdeki bu bozukluk vücudun herhangi bir bölgesinde oluşabilir. Vücutta oluştuğu bilinen 100’e yakın kanser türü vardır. En yaygın kanserler arasında akciğer kanseri, meme kanseri, beyin tümörleri, mide kanseri, böbrek kanseri, karaciğer kanseri, pankreas kanseri, kolon kanseri, özofagus kanseri, rahim ağzı kanserleri, cilt kanseri, prostat kanseri yer almaktadır.
Kanser Nedenleri ve Belirtileri
Kanser, genetik ve bazı çevresel etkenlerle birlikte ortaya çıkar. Çevresel etkenler; sigara kullanımı, aşırı miktarda alkol kullanımı, radyasyon maruziyeti, stres, yüksek dozda bakteri/virüs enfeksiyonu, kimyasallara maruziyet, yanlış beslenme, fazla kilolu olma ve obezite varlığıdır. Bazı besinler kanser riskini arttırmaktadır. Bu besinler; yağda kızartmalar, aşırı tuzlanmış besinler, tütsülenmiş besinler, yüksek ateşte pişirilmiş et ve et ürünleri, işlenmiş fermente et ürünleri ve fast-food besinlerdir.
Kanser belirtileri; kısa sürede açıklanamayan şekilde fazla ağırlık kaybı, iştahsızlık, yüksek ateş, bulantı ve kusma, kronik halsiz olma durumu, şiddetli ağrılar, vücudun bazı bölümlerinde oluşan kitleler, dışkı ve idrarda kan bulunmasıdır.
Kanserli hücreler için zamanında tedavi süreci başlamazsa eğer kanser vücudun tüm hücrelerine yayılabilir. Bu durum tedavinin başarı ile sonuçlanma ihtimalini oldukça düşürür. Tedavide erken tanı çok önemlidir. Erken tanıyla birlikte kanserin tedavi edilebilirliği artmıştır. Ülkemizde aile sağlığı hizmetleri, toplum sağlığı merkezleri, sağlıklı hayat merkezleri kuruluşlarıyla topluma ücretsiz tarama hizmeti sunulmaktadır. Günümüzde kanserden korunmak için Akdeniz diyeti önerilmektedir. Bu diyette tahıllar, sebze ve meyveler, kuru baklagiller, süt ve süt ürünleri et ve deniz ürünleri, sıvı yağlar yer almaktadır.
Kanser ve Beslenme Önerileri
· Yeterli ve dengeli beslenilmelidir. Vücuttaki ilaçların ve toksinlerin atılması için bol su tüketilmelidir.
· Günde ortalama 5 porsiyon sebze veya meyve tüketilmelidir.
· Rafine tahıllar ve şeker yerine kompleks tahıllar tüketilmelidir.
· Posadan zengin beslenilmelidir. Probiyotik besinlere yer verilmelidir.
· Süt ve süt ürünleri tüketilmelidir. Kırmızı et tüketimi sınırlandırılmalı, balık, tavuk, kuru baklagil gibi besinler tercih edilmelidir.
· Yemekleri pişirirken fazla yağ kullanılmamalı, sıvı yağlar kullanılmalı ve sağlıklı pişirme yöntemleri (haşlama, ızgara, fırında pişirme) tercih edilmelidir.
· Vitamin mineral bakımından zengin besinler tüketilmelidir.
