İnternet, semptomlar ve hastalıklar hakkında bilgi arama konusunda çokça kullanılır ve genellikle yararlı amaçlara hizmet eder. İnsanlar, kolay olması, sonuçlara hızlı bir şekilde ulaşılması, utanmadan hemen hemen her türlü sorgulamanın yapılması, sürecin anonim olması ve idari engelleri aşması nedeniyle internette tıbbi bilgi ararlar. Tüm bu etkenler, giderek daha fazla insanın sağlıkla ilgili sorular ve cevaplar için internete yönelmesine neden olur.
Ancak ne yazık ki bu durum bazı olumsuz sonuçları da beraberinde getirmektedir. Çevrimiçi kaynaklar kendi kendine teşhis amacıyla kullanıldığında, sağlık alanında eğitimi olmayan kişilerde kaygıyı arttırabilmektedir. Bu durum literatürde siberkondri olarak adlandırılmaktadır ve sağlığı çevreleyen sıkıntı veya kaygıyı hafifletme ihtiyacından kaynaklanan, ancak bunun yerine kötüleşmesiyle sonuçlanan, sağlıkla ilgili bilgilerin aşırı veya tekrarlanan çevrimiçi araştırması olarak tanımlanmaktadır.
Siberkondri, bir dizi davranışı kapsamaktadır. Bunlar;
-
Sağlıkla ilgili bir kaygıdan kurtulmak için sağlık bilgilerini internet aracılığıyla aşırı oranda kontrol etmek,
-
Çevrimiçi ortamlarda sağlık belirtilerini kontrol etmek için harcanan zamanın hayata müdahale etmesi,
-
Araştırmalar sonucunda yoğun bir şekilde endişe ve korku hissetmek.
Yoğun sağlık kaygısıyla ortaya çıkan tüm bu davranışlar siberkondriyi oluşturur ve kendi faaliyetlerimizle yarattığımız zihinsel strese sebep olur.
Sağlıkla ilgili internet sitelerinin çoğunluğu, güvenilirlik, kalite ve doğruluk ile ilgili büyük sorunlar ile doludur. Bu nedenlerle siberkondri kişilerin sağlık durumları ile ilgili kaygılarını daha da arttırmaktadır.
Unutulmamalıdır ki çevrimiçi aramalar hastalıklara herhangi bir çözüm sunamayacaktır. Bir hastalığa teşhis konulmadan önce bilinmesi gereken pek çok etken vardır. Yaşımız, fiziksel yapımız, kilomuz, sağlık geçmişimiz bunlardan yalnızca birkaçıdır ve söz konusu bilgiler arama motorları tarafından bilinmemektedir. Öyleyse, internetin sorunumuz hakkında uygun bir rapor sağlayamayacağı bilinmeli ve sebep olduğu sağlık problemlerinin yanı sıra potansiyel ekonomik maliyetleri de göz önüne alınarak, siberkondrinin anlaşılması için daha fazla çalışma gerçekleştirilmelidir.
Arş. Gör. Semanur Oktay
