AHPGS(Accreditation Agency in Health and Social Sciences)
29 Nisan 2025 Salı
28 Nisan Sağlıkçıya Şiddete Hayır Günü
İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Araştırma Görevlisi Esra ÖZER Sağlıkçıya Şiddete Hayır Günü hakkında bilgiler paylaştı.
Sağlık kuruluşlarında şiddet; hasta, hasta yakını ya da üçüncü kişiler tarafından sağlık çalışanlarına yöneltilen tehdit, hakaret, ekonomik baskı, fiziksel ya da cinsel saldırı gibi eylemleri kapsamaktadır. Bu olgu, sadece Türkiye’de değil, dünya genelinde sağlık çalışanlarını etkileyen ciddi bir problem haline gelmiştir. Yapılan araştırmalara göre sağlık çalışanlarının %8 ila %38’i fiziksel şiddete maruz kalmakta, sağlık kuruluşlarında görev yapmanın diğer sektörlere göre 16 kat daha fazla şiddet riski taşıdığı belirtilmektedir. Türkiye’de gerçekleştirilen çok merkezli bir araştırmada ise sağlık çalışanlarının yaklaşık %87’si meslek hayatları boyunca en az bir kez şiddetle karşılaştıklarını belirtmiştir. En sık rastlanan şiddet biçimi sözlü saldırıdır ve bu durumun çalışanların ruh sağlığı ve iş motivasyonu üzerinde olumsuz etkileri olduğu görülmektedir.
Şiddet olayları yalnızca hekimleri değil, tüm sağlık emekçilerini tehdit etmektedir. Özellikle hasta ve yakınlarının bekledikleri hizmetin zamanında sunulmaması ya da yoğunluk nedeniyle yaşanan gecikmeler gibi durumlar saldırgan davranışlara dönüşebilmektedir. Finlandiya’da yapılan bir çalışmada sağlık çalışanlarının, özellikle psikiyatri hemşireleri ve doktorların, cezaevi görevlileri ve polislerden sonra en çok şiddete maruz kalan meslek grubu olduğu saptanmıştır. Bununla birlikte personel yetersizliği, iletişim sorunları, eğitim eksikliği ve yetersiz güvenlik önlemleri gibi yapısal sorunlar da sağlık ortamlarında şiddeti körükleyen başlıca faktörler arasında yer almaktadır. Şiddet sadece fiziksel değil, aynı zamanda duygusal ve psikolojik yönleriyle de sağlık çalışanlarını etkileyen çok boyutlu bir sorundur.
Sağlıkta şiddeti önlemeye yönelik çeşitli yasal ve idari adımlar atılmaktadır. Türkiye’de Sağlık Bakanlığı tarafından uygulamaya konulan “Beyaz Kod” sistemi, şiddet olaylarında hızlı bildirim ve müdahale imkânı sunarak güvenliği artırmayı hedeflemektedir. Ancak uzmanlara göre bu tür uygulamaların etkinliği, yalnızca sistemin varlığıyla değil, çalışanlara sunulan psikolojik destek, olayların raporlanması ve tekrarının önlenmesine yönelik önleyici stratejilerle mümkün olabilmektedir. Yapılan araştırmalarda pediatri hemşirelerinin %78’inin, tıp fakültesi öğrencilerinin büyük kısmının da sağlıkta şiddeti; halkın eğitimsizliği, empati eksikliği, iletişim kopuklukları ve aşırı hasta beklentileriyle ilişkilendirdiği görülmüştür. Tüm bu veriler, sağlıkta şiddetin yalnızca bireysel değil, sistemsel ve toplumsal yönleriyle ele alınması gerektiğini göstermektedir.
