İnterdisipliner ekip çalışmasını gerektiren bu yöntemler; son yıllarda serebral paralizi, otizm spektrum bozukluğu gibi nörogelişimsel hastalıklarda fiziksel yapı ve fonksiyonların geliştirilmesinin yanı sıra kardiyovasküler rahatsızlıklar, kanser ve AIDS gibi kronik hastalıklarda ve insan sağlığını olumsuz etkileyen stres, anksiyete, depresyon ve şizofreni gibi ruh sağlığı hastalıkları alanında, aktivite katılımının ve yaşam kalitesinin artırılmasında fiziksel, emosyonel ve oyun etki mekanizmalarının sağladığı psikomotor ve psikosomatik etkileri nedeni ile sıklıkla kullanılmaktadır.
-
Çiftlik Hayvanları ile Terapi: Literatürde tüm çiftlik hayvanlarının sağlık açısından güvenilir oldukları sürece tedavi programlarına katılmaları için hiçbir engel olmadığından bahsedilir. Çiftlik hayvanları ile terapinin özellikle otizmli yetişkinler ve bağımsız yaşam becerilerinin geliştirilmesi istenen bireyler için kullanılması önerilir.
-
Yunus ile Terapi: Son yıllarda kognitif ve fiziksel fonksiyonlarda problem yaşayan bireylerde terapötik amaçlı kullanılan hayvan destekli yaklaşımlardan birisidir. Yunus ile terapinin iletişim, duyusal işleme becerisi ve ince-kaba motor beceriler üzerine olumlu etkileri vardır. Bunlarla beraber bu terapinin en önemli özelliği; yunusların zeka seviyesinin yüksek olması ve suyun stres azaltıcı özelliğinden yararlanılmasıdır.
-
Köpek ile Terapi: Bireyin fonksiyonel, fiziksel, kognitif ve sosyal becerilerini geliştirmek amacı ile kullanılır. En önemli kullanım alanı otizm spektrum bozukluğu olan bireyler ve görme engelli bireylerdir. Tedavilerde köpeklerin en önemli kullanım amacı bireyin günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlığını ve güvenliğini sağlamaktır.
-
Kedi ile Terapi: Kediler terapide özellikle psikoterapötik etkileri nedeni ile sıklıkla kullanılan hayvanlar arasında yer alır. Köpeklerle benzer şekilde insan ile karşılıklı etkileşim içine girebilen kediler doğal ve bağımsız yapıları ile özellikle sosyalizasyon hedefi doğrultusunda terapilerde kullanılır.
-
At ile Terapi (Hipoterapi): Hayvan destekli terapiler arasında en sık kullanılan ve en popüler olan yaklaşım, atın terapi amaçlı kullanımıdır. Hipoterapi; atın sırt hareketlerinden faydalanılarak bireyin fiziksel yapı ve fonksiyonlarının geliştirilmesi veya yeniden kazandırılmasına verilen isimdir. Genel olarak tüm engel gruplarında ve özellikle; serebral paralizi, multipl skleroz, kafa travmaları, gelişimsel nörolojik bozukluklar, post-travmatik nörolojik durumlar, otizm spektrum bozuklukları, öğrenme güçlükleri, duyusal işlemleme bozuklukları, limbik sistem fonksiyon bozukluklarından kaynaklanabilecek uyarılmışlık ve dikkat problemlerinde anormal kas tonusunu düzenlemek, postüral simetri, postüral kontrol ve denge reaksiyonlarının gelişimini destekleyerek fiziksel, duyusal, duygusal, kognitif ve sosyal becerilerinin geliştirilmesi amacı ile kullanılır.
Can dostlarımızı sevelim ve koruyalım. Onlar bize muhtaç biz de onlara…
Araştırma Görevlisi Mustafa Oğuz KETHÜDAOĞLU
