“Ortak Dikkat, Ortak Niyet ve Anlamın Dil Edinimdeki Önemi” Konulu Online Seminer Gerçekleştirildi

Online seminere konuşmacı olarak Uzman Dil ve Konuşma Terapisti Kemal Colay davet edildi. Konuşmacı sözlerine başlamadan önce Dil ve Konuşma Terapisi Bölümü Öğr. Gör. Betül Özsoy Tanrıkulu, Colay’ın özgeçmişinden kısaca bahsederek online semineri başlattı. Etkinlik Kemal Colay’ın dikkat, niyet ve anlam hakkında verdiği faydalı bilgiler ile devam etti.

Uzm. Dkt. Kemal Colay sözlerine şu şekilde başladı: “İnsan bilişini farklı kılan, onun bireysel beyin gücü değildir. Bireyin, diğer insanlar ve o insanların eserleri üzerinden öğrenebilme becerisi ile diğerleriyle iş birliği içine girip ortak aktivitelerde bulunmasıdır. Yani kültür, teknoloji, medeniyet tek başına oluşmuyor. Mutlaka diğer insanlarla uyumlu şekilde çalışmamız ve birbirimizden bir şeyler öğrenmek istememiz gerekiyor. Dil edinimi için de aynı süreçler gerekmektedir. Çünkü ortaklaşa yapılan etkinlikler ile ediniliyor. Nasıl oluyor da bir başkasından öğreniyoruz peki?” sözleriyle terapi uyguladığı çocukların ses ve video kayıtlarını sunarak sözlerini pekiştirdi.

Dil-Niyet ilişkisinden bahseden Uzm. Dkt. Kemal Colay, “Birbirinden öğrenme, düşünsel esneklik ve birbirine dikkat etme insan iletişiminin en temel unsurlarındandır. Bir başkasının niyetini anlama bu bunu zihinde oluşturup olacak olana hazırlık yapma insana özgü bilişsel gelişime de kapı aralamaktadır. Peki bu ortaklığı neden bu kadar önemsiyoruz? Çünkü dilsel kod, dilsel olmayan amacı-niyeti anlayabilme ve ortak kavramsal temel üzerine inşa edilir.”

Konuşmasının devamında ortak dikkat-ortak niyetten bahseden Colay, “Ortak dikkat; bireyin kendi dikkatini bir başkasınınkine, ortak bir referans oluşturma ve bilgi paylaşımı amacıyla yönlendirmesidir. Hedef-yetişkin-bebek arasındaki ortak dikkat daha sonraki dil ve kognitif gelişim için gereklidir. Ortak amaçlılık veya biz niyetliliği, katılımcıların psikolojik durumlarını birbirleriyle paylaştığı işbirlikçi etkileşimlerin içinde oluşur. Ortak dikkatin perspektif alma ya da zihin kuramının öncüsü olduğu düşünülmektedir. Buradaki hedef ve pekiştireç diğerleriyle deneyimi paylaşmadır. Sosyal bilişsel modeline göre, diğerlerinin düşünce, niyet ve duygularını anlama kapasitesinin olgunlaşması veya gelişim için ortak dikkat gelişimi çok önemlidir.”

Ortak anlam konusuna da değinen Colay “Ortak anlam, çocuğun ilgili olduğu, onu alakadar eden ihtiyaçları, o anki bağlam, geçmiş gibi yani çocuk için önemli, onun için öncelikli olandır. Yaşamın ilk yılındaki bilişsel gelişim, deneyim ve anlamda bir genişleme yaratır. Yaşamın ilk yarısında insanlarla ve çevreyle olan etkileşimler sonucu dilin temelleri oluşur. Çocuklar daha sonra bunu konuşurlar. Dil zihindeki bu içeriği diğerleriyle paylaşmak için geliştirilir.”

Son olarak dil ve edinimi hakkında bilgiler aktaran Colay, “Dil, zihnimizde olanları ifade etmek için kullanılan bir ortamdır. İçsel ve kişiye özel olanı dışarıya çıkartır. Bireysel anlamlardan ortak anlamlara geçiş çocuk gelişimindeki çok önemli noktalardan biridir. Çocukların erken dönemde edindikleri dilin neredeyse tamamı, o dilde yetkin birisiyle yaptıkları rutin etkileşimlerin içerisinden çıkar.”

Uzm. Dkt. Kemal Colay seminere katılım sağlayan öğrencilerden gelen soruları yanıtladıktan sonra konuşmasını sonlandırdı. Dil ve Konuşma Terapisi Bölümü Öğr. Gör. Betül Özsoy Tanrıkulu, katılımları için Uzm. Dkt. Kemal Colay’a teşekkürlerini sundu.