Hikmet Boran: Tıbbiyeli Hikmet (1901-1945)

Hikmet Boran, nam-ı diğer Tıbbiyeli Hikmet, 1901 yılında Balıkesir’de dünyaya geldi. Yükseköğrenimini Tıbbiye Mektebi’nde tamamladı. İngiliz işgalcilerinin hâkim olduğu okulda düzenlenen gösterilerde öncü rol aldı. Üniversite 3. sınıftayken Sivas Kongresi için temsilci olarak seçildi ve Sivas’a gitti. Sivas Kongresine İstanbul’dan gelen 3 delegeden biriydi. Bu kongrede Mustafa Kemal Atatürk’e yaptığı manda karşıtı konuşması ile tanınır oldu:

“Paşam, murahhası bulunduğum tıbbiyeliler beni buraya istiklâl davamızı başarma yolundaki mesaiye katılmak üzere gönderdiler, mandayı kabul edemem. Eğer kabul edecek olanlar varsa, bunlar her kim olurlarsa olsunlar şiddetle red ve takbih ederiz. Farz-ı mahal, manda fikrini siz kabul ederseniz, sizi de reddeder, Mustafa Kemal’i vatan kurtarıcısı değil vatan batırıcısı olarak adlandırır ve tel’in ederiz.”

Bu konuşma üzerine Mustafa Kemal Atatürk şu sözlerle karşılık verdi:

“Arkadaşlar, gençliğe bakın; Türk millî bünyesindeki asil kanın ifadesine dikkat edin! Gençler, vatanın bütün ümit ve istikbali size, genç nesillerin anlayış ve enerjisine bağlanmıştır,’" dedikten sonra Tıbbiyeli Hikmet’e dönerek; "Evlat; müsterih ol. Gençlikle iftihar ediyorum ve gençliğe güveniyorum. Biz, azınlıkta kalsak dahi mandayı kabul etmeyeceğiz. Parolamız tektir ve değişmez: Ya istiklal ya ölüm!”

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) 23 Nisan 1920’de Ankara’da kurulması üzerine Hikmet Boran ve arkadaşı Yusuf Balkan Tıbbiye eğitimini yarıda bırakarak birlikte Ankara’ya gitti. İki isim Cebeci’deki Asker Hastanesinde tifüs salgınına karşı aşı çalışmaları içerisinde yer aldı. Bu başarısından dolayı Hikmet Boran’a Teğmen rütbesi verildi. 1922 yılında Sıhhiye Subayı olarak Büyük Taarruz’da görev yaptı.

Millî Mücadele sonrasında Tıbbiye eğitimini tamamlamak üzere İstanbul’a dönüş yaptı. 1923 yılından sonra Genel Cerrah olarak görev aldı. Ardından 1940 yılında ise gönüllü olarak Sarıkamış’ta görev yaptı. Bu görevi sırasında vereme yakalandı ve İstanbul’a tedavisi için geri döndü. Fakat maalesef ki sağlığına kavuşamadı. Hikmet Boran 1945 yılında İstanbul’da dünyaya gözlerini yumdu. Kendinden geriye hayırla yâd edilecek hizmetlerinin yanı sıra samimiyet, inanç ve mücadele dolu bir hayat bıraktı.