Gelişime Uygun Uygulamalar Yaklaşımı (GUU), çocukların nasıl öğrendikleri ve nasıl geliştikleri konusunda bilimsel bilgiye dayanan ve okul öncesi eğitim programları planlanırken göz önünde bulundurulması gereken bir yaklaşımdır. Günümüzde yurtdışındaki bazı okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan GUU, Ulusal Küçük Çocukların Eğitimi Derneği (National Association for the Education of Young Children ((NAEYC)) tarafından 1987 yılında ise okul öncesi eğitim kurumlarındaki akademik başarıyı merkeze alan uygulamalara karşı olarak oluşturulmuştur. NAEYC ise küçük çocukların eğitimi ile ilgili konularda çalışan dünyanın en büyük kuruluşlarından biridir.
Gelişime Uygun Uygulamalar Yaklaşımı, çocukların akranları, öğretmenleri ve materyallerle etkileşime girerek kendi bilgilerini aktif bir şekilde öğrendiğini ve inşa ettiğini savunan bir bakış açısı olan çocuk merkezli eğitim felsefesine dayanmaktadır. GUU, "Erken çocukluk program uygulamaları hakkında düşünceli ve uygun kararlar verirken çocuk gelişimi bilgisini kullanmak" , " Çocukların nasıl öğrendiği ve geliştiğini varsayımlara değil, bilgiye dayandırmak’’ gibi farklı şekillerde tanımlanabilir. GUU, çocukların gelişimi ve öğrenimine ilişkin araştırmaya dayalı bir çerçevedir ve çocukların gelişimini ve öğrenmesini en uygun şekilde destekleyen uygulamalar geliştirir. Bu terim, Amerika Birleşik Devletleri’nde çoğunlukla küçük çocuklar için sınıf ortamından beklentileri tanımlamak için kullanılmıştır ve
bu yaklaşım, erken çocukluk bakımı ve eğitimi alanını güçlü bir şekilde etkilemiştir. National Association for the Education of Young Children'a göre Gelişime Uygun Uygulamalar, küçük çocukların nasıl geliştiği ve öğrendiği ve erken dönem eğitiminde nelerin etkili olduğu hakkında araştırmaya dayanan bir öğretim yaklaşımını kapsar. GUU, öğretmenler öğrenme hedeflerine ulaşmak için; sınıflarındaki çocuklara yönelik bireysel olarak neyin uygun olduğu ve çocuklar ve aileleri için kültürel açıdan neyin önemli olduğu bilgilerini kullandıklarında ortaya çıkar.
Araştırmalar, Amerika Birleşik Devletleri'nde Gelişime Uygun Uygulamalar sınıflarında yerleştirilen çocukların, gelişimsel olarak uygun olmayan sınıflarda yerleştirilen çocuklara göre sosyal olarak daha olgun, daha az stresli, daha yaratıcı ve okula daha fazla yakınlık gösterdiklerini ortaya koymuştur. Bu nedenle, GUU’nun çocukların gelişimi üzerindeki olumlu etkisi, bu kavramı dünyanın çeşitli batılılaşmış ülkelerinde yaygınlaştırmıştır.
Gelişime Uygun Uygulamalar Yaklaşımı ile yönlendirilen bir çocuğun nasıl geliştiğine ve öğrendiğine ilişkin deneysel temelli ilkeler şöyledir;
1. Çocuğun gelişim alanları arasında yakın bir ilişki vardır ve bu alanlar birbirini etkiler.
2. Edinilen bilgiye sonradan eklenen beceri ve bilgilerin eklenmesiyle, nispeten öngörülebilir bir gelişimsel sıralama ortaya çıkar.
3. Farklı alanlardaki gelişim hızı çocuktan çocuğa değişir.
4. Belirli gelişim ve öğrenme türleri için uygun dönemler vardır, bu dönemler kritik dönemler olarak da adlandırılır.
5. Gelişimin ilerlemesi, daha fazla karmaşıklığa, organizasyona ve içselleştirmeye yönelik öngörülebilir bir rotaya sahiptir.
6. Gelişim ve öğrenme, meydana geldikleri sosyal ve kültürel bağlamlardan etkilenir.
7. Aktif öğrenenler olarak çocuklar, kendi dünya anlayışlarını oluşturmak için doğrudan sosyal ve fiziksel deneyimlerini ve kültürel olarak aktarılan bilgileri kullanırlar.
8. Biyolojik olgunlaşma ile çevre arasındaki etkileşim, gelişim ve öğrenmede etkilidir.
9. Oyun; çocukların sosyal, duygusal, bilişsel gelişimlerini desteklemek için önemlidir ve aynı zamanda bir çocuğun gelişiminin bir yansımasıdır.
10. Gelişim, yeni edinilen becerileri uygulama fırsatları olduğunda ve çocuğun mevcut becerilerinin ötesinde zorluklar yaşamasına izin verildiğinde ilerler.
11. Çocuklar farklı bilme ve öğrenme yolları gösterirler ve bildiklerini farklı şekillerde temsil ederler.
12. Çocuklar, toplulukları onlara değer verdiğinde, kendilerini güvende hissettiklerinde ve fiziksel ihtiyaçları karşılandığında en iyi şekilde gelişir ve öğrenirler.
Hazırlayan
