Sağlık Bilimleri Fakültesi - sbf@gelisim.edu.tr
Memnuniyet ve Şikayetleriniz için   İGÜMER
 Sağlık Bilimleri Fakültesi - sbf@gelisim.edu.tr

Beslenme ve Diyetetik (İngilizce)








 Veganuary Hareketi: Bitkisel Beslenme ile Sağlıklı ve Sürdürülebilir Bir Gelecek


İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nden Arş. Gör. Güldane Yıldırım, Veganuary hareketi ve bitkisel beslenmenin önemine dair bilimsel veriler paylaştı.


Veganuary, bireyleri Ocak ayı boyunca bitkisel bazlı beslenmeyi deneyimlemeye teşvik eden küresel bir girişimdir. Dünya genelinde büyük bir ilgi gören bu hareket, hem bireysel sağlık hem de çevresel sürdürülebilirlik açısından farkındalık yaratmayı amaçlamaktadır.

Bitkisel Temelli Beslenmenin Sağlık Üzerindeki Faydaları

Bitkisel bazlı beslenme, bireylerin sağlığını çok yönlü olarak destekleyen birçok avantaj sunar. Bilimsel çalışmalar, aşağıdaki temel faydaları vurgulamaktadır:

  • Kalp Sağlığını Destekler:
    Bitkisel bazlı diyetler, düşük doymuş yağ ve yüksek lif ile antioksidan içeriği sayesinde koroner kalp hastalığı riskini azaltabilir.

  • Kronik Hastalıklara Karşı Koruma Sağlar:
    Vegan diyetler, tip 2 diyabet, obezite ve belirli kanser türlerinin görülme riskini düşürebilir. Düşük glisemik indeksli ve antiinflamatuar özellikli gıdalar metabolik sağlığı iyileştirir.

  • Sindirim Sistemine Olumlu Etkiler:
    Lif açısından zengin bitkisel diyetler, bağırsak mikrobiyotasını dengeler, sindirimi düzenler ve kolon kanseri riskini azaltabilir.

  • Biyoaktif Bileşenlerin Faydaları:
    Sebzeler, meyveler, tahıllar, baklagiller ve yağlı tohumlar gibi çeşitli besinler, zengin fitokimyasal içeriği sayesinde hücresel oksidatif stresi azaltır ve genel sağlığı destekler.

Çevresel Faydaları: Daha Sürdürülebilir Bir Dünya

Bitkisel temelli beslenme yalnızca bireysel sağlığa değil, aynı zamanda çevrenin korunmasına da katkıda bulunur:

  • Karbon Salınımını Azaltır:
    Hayvancılık sektörü, yüksek düzeyde karbon emisyonundan sorumludur. Bitkisel bazlı diyetler, bireysel karbon ayak izini %50’ye kadar azaltabilir.

  • Su Tüketimini Azaltır:
    Hayvansal gıda üretimi, bitkisel gıdalara kıyasla daha fazla su tüketir. Örneğin, 1 kg sığır eti üretimi için yaklaşık 15.400 litre su gerekirken, aynı miktarda bakliyat üretimi yalnızca 1.250 litre su gerektirir.

  • Arazi Kullanımını Optimize Eder:
    Bitkisel gıda üretimi, hayvansal üretime göre çok daha az arazi gerektirir ve ormansızlaşma oranlarının azalmasına katkı sağlar.

  • Biyoçeşitliliği Korur:
    Hayvancılık için genişleyen araziler, doğal habitatların yok olmasına neden olur. Bitkisel beslenme, bu baskıyı azaltarak ekosistemlerin korunmasını destekler.

Dengeli Bir Bitkisel Diyetin Önemli Bileşenleri

Bitkisel temelli beslenmeden tam fayda sağlamak için aşağıdaki besin öğelerine dikkat edilmelidir:

  • Protein: Baklagiller, soya ürünleri, kinoa ve kabuklu yemişler.
  • Demir: Yeşil yapraklı sebzeler, baklagiller ve zenginleştirilmiş tahıllar (C vitamini ile tüketim emilimi artırır).
  • B12 Vitamini: Zenginleştirilmiş gıdalar veya takviyeler.
  • Kalsiyum: Badem, susam, kalsiyumla zenginleştirilmiş bitkisel sütler, yeşil yapraklı sebzeler.
  • Omega-3 Yağ Asitleri: Keten tohumu, chia tohumu, ceviz.

Veganuary Hareketi ve Küresel Etkisi

Veganuary, dünya genelinde milyonlarca insanın katılımıyla büyüyen bir harekettir.

  • Birleşik Krallık’ta büyük süpermarketler özel vegan ürünler sunmaktadır.
  • Almanya’da bitkisel bazlı restoranlar Veganuary için özel menüler hazırlamaktadır.
  • ABD ve Avustralya gibi ülkelerde ünlüler ve aktivistler bu harekete destek vermektedir.

Küçük Adımlarla Büyük Değişimler

Veganuary hareketine katılarak siz de kendi mutfağınızda bitkisel bazlı tarifler deneyebilir, sağlığınıza ve çevreye olan katkılarınızla anlamlı bir değişimin parçası olabilirsiniz. Küçük adımlarla başlayarak alışkanlıklarınızı dönüştürebilir, sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyebilir ve daha sürdürülebilir bir geleceğe katkıda bulunabilirsiniz.