23 Eylül 2022 Cuma
Probiyotik Seçiminde Nelere Dikkat Edilmeli?
İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik (İngilizce) Bölümü Öğr. Gör. Münevver Başak ONAT probiyotik seçerken nelere dikkat edilmesi gerektiğinden bahsetti.
Probiyotikler ve Sağlık Yararları
2001 yılında, Dünya Sağlık Örgütü ve Gıda ve Tarım Örgütü üyelerinden oluşan uzman bir ekip probiyotikleri tanımlamıştır. Bu tanıma göre probiyotikler “yeterli miktarda alındıklarında konak için sağlık yararları sağlayan canlı organizmalar” dır. Probiyotiklerin sağlık yararları üzerine yapılan çalışmalara incelendğinde: gastrointestinal sistem florasının ve işlevlerinin düzenlenmesi; bağışıklık sisteminin güçlenmesi; antienflamatuar, antialerjik ve antimikrobiyal etki; kanser ve obezite çalışmaları ile sinir sistemi çalışmalarının ön planda olduğu ve gelecek vadettiği görülebilir.
Probiyotik Kaynakları
Probiyotikleri beslenmemize fermente edilmiş; süt ürünleri, meyve ve sebzeler, soya gibi kaynaklarla dahil etmemiz mümkündür. Bununla birlikte probiyotiklerin laboratuvar ortamında kontrollü üretimi de söz konusudur. Bu ürünler ülkemizde “gıda takviyesi” etiketiyle satışa sunulmaktadır. Bu ürünler değişik bakteri suşları ve bunların kombinasyonlarını içerebilirler ve prebiyotiklerle bir arada da sunulabilirler. İçerdikleri canlı mikroorganizma sayısının fazla olması bu probiyotik takviyelerini; sağlıklı ve dengeli beslenmeden uzaklaşan, çalışma saatleri ve koşulları nedeniyle hızlı gıdalara yönelmek zorunda kalan modern insan ve sanayi toplumları için tercih sebebi kılmaktadır. Ayrıca kapsül, saşe, emme tableti gibi hızlı tüketilebilen ve hazırlık gerektirmeyen formlarda satışa sunulan bu ürünler, büyük bir kullanım kolaylığı ve zaman tasarrufu da sağlamaktadır.
İdeal Probiyotik Ürünün Özellikleri
İdeal bir probiyotik Attri ve ark. tarafından (2021) aşağıdaki tarafından tanımlandığı üzere:
· Patojen yani hastalık yapıcı etki göstermemelidir.
· Lactic asit üretmelidir.
· Antimikrobiyal madde üretmelidir.
· Bağırsak yüzeyi ile uyumlu olmalıdır.
· Genetik olarak stabil olmalıdır.
· Gıda güvenliği ve klinik kullanımda güvenli olmalıdır.
· Antibiyotiklere duyarlı olmalıdır.
· Gastrointestinal kanalda kalıcı olabilmelidir.
· Patojenlere karşı antagonist etki gösterebilmelidir.
· Asit ve safraya tolerans gösterebilmelidir.
Probiyotik Seçiminde Dikkat Edilecek Hususlar
Tüm bu bilgiler ışığında satın alma aşamasında; kullanılacak probiyotik ürünün otoriteler tarafından onaylı suşlar ve yardımcı maddelerden oluşmasına, hedef probleme etki edecek suşlar içermesine, üretim teknolojisinin probiyotiğin hedef doku veya sisteme güvenle ulaşmasına elverişli olmasına, üretim ve depolamanın uygun şartlar altında gerçekleşmesine dikkat etmek gerekmektedir. Ayrıca ürünün satın alındıktan sonra uygun ortam ve sıcaklıkta saklanması, önerilen miktar ve sıklıkta kullanılması, kullanım için önerilen açlık-tokluk vb. önerilere uyulması kullanıcıların özen göstermesi gereken hususlar arasındadır.
