Her yıl 8 Mart’ta kutlanan Dünya Kadınlar Günü, kadınların toplumsal, ekonomik, kültürel ve politik alanlardaki başarılarını onurlandıran uluslararası bir gündür. Birleşmiş Milletler tarafından resmî olarak tanınan bu özel gün, kadın hakları konusunda farkındalık yaratmayı, toplumsal cinsiyet eşitliğini teşvik etmeyi ve kadınların güçlendirilmesini sağlamayı amaçlamaktadır.
Tarihçesi
Dünya Kadınlar Günü’nün kökeni, 1908 yılında New York’ta 15 bin tekstil işçisinin daha iyi çalışma koşulları, eşit ücret ve seçme hakkı talepleriyle düzenlediği protestoya dayanmaktadır.
1910 yılında Danimarkalı sosyalist lider Clara Zetkin, Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı’nda 8 Mart’ın tüm dünyada kadın haklarını savunmak adına özel bir gün olarak anılmasını önermiştir.
Bu önerinin ardından, ilk geniş çaplı kutlamalar 1911’de Almanya, Avusturya, Danimarka ve İsviçre’de gerçekleştirilmiştir.
1977 yılında ise Birleşmiş Milletler, 8 Mart’ı resmi olarak Dünya Kadınlar Günü ilan etmiş ve her yıl farklı bir tema çerçevesinde etkinlikler düzenlenmeye başlanmıştır.
8 Mart Neden Seçildi?
8 Mart tarihinin Dünya Kadınlar Günü olarak belirlenmesine dair birkaç önemli olay öne çıkmaktadır:
-
1917’de Rusya’da kadın işçilerin grevi, Çarlık rejiminin devrilmesine giden süreci başlatan önemli bir toplumsal hareket olmuştur.
-
1908’de New York’ta kadın işçilerin düzenlediği miting, kadınların sendikal haklarını ve oy hakkını talep ettiği önemli bir dönüm noktasıdır.
-
1911’de New York’ta Triangle Gömlek Fabrikası yangını, kadın işçilerin güvensiz çalışma koşullarına dikkat çekmiş ve işçi hakları mücadelesini daha da güçlendirmiştir.
Birleşmiş Milletler, 8 Mart’ın özellikle 1917’de Rusya’daki kadın grevlerinin etkisiyle uluslararası bir mücadele günü olarak kabul edildiğini belirtmektedir.
Türkiye’de 8 Mart Dünya Kadınlar Günü
Türkiye’de Dünya Kadınlar Günü ilk kez 1921 yılında kutlanmıştır. Ancak bu kutlamalar belirli dönemlerde sekteye uğramıştır.
1975 yılında Birleşmiş Milletler’in "Kadın On Yılı" ilan etmesiyle Türkiye’de de kadın haklarına dair farkındalık artmış, aynı yıl "Kadın Yılı Kongresi" düzenlenmiştir. Bu tarihten itibaren 8 Mart, Türkiye’de daha geniş çapta anılmaya başlanmış ve kadın hakları konusundaki mücadeleye önemli katkılar sağlamıştır.
2025 Dünya Kadınlar Günü Teması
Birleşmiş Milletler, 2025 yılı Dünya Kadınlar Günü teması "Tüm Kadınlar ve Kız Çocukları İçin: Haklar, Eşitlik ve Güçlenme" olmuştur. Bu tema, kadınların her alanda eşit haklara sahip olması, güçlendirilmesi ve fırsatlara erişiminin artırılması gerektiğini vurgulamaktadır.
Ayrıca, Dünya Kadınlar Günü'nün internet sitesinde tema "Acccelerate Action (Eylemi Hızlandır) olarak seçilmiştir.
Kuruluş, dünya genelindeki insanları, kadınlar ve genç kızlar için olumlu dayanışma mesajları verirken #IWD2025 and #AccelerateAction etiketlerini kullanmaya teşvik etmektedir.
