22 Ekim 2025 Çarşamba
22 Ekim Kekemelik Farkındalık Günü
İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dil ve Konuşma Terapisi Bölümü, Araştırma Görevlisi Uzman Dil ve Konuşma Terapisti Esra Erol, 22 Ekim Kekemelik Farkındalık Günü kapsamında kekemeliğin doğasına, bireysel farklılıklarına ve toplumsal farkındalığın önemine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Kekemelik, konuşmanın doğal akışında ortaya çıkan ses, hece veya sözcük tekrarları, uzatmalar ya da istemsiz duraklamalarla karakterize edilen bir akıcılık bozukluğu olarak tanımlanmaktadır. Bununla birlikte, kekemelik yalnızca konuşmadaki kesintilerle sınırlı bir olgu değildir; bireyin iletişim biçimini, duygusal deneyimlerini ve toplumsal etkileşimlerini de etkileyen çok boyutlu bir iletişim farklılığı olarak değerlendirilmektedir.
Araştırmalar, kekemeliğin genellikle çocukluk döneminde başladığını ve bazı bireylerde yetişkinlikte de devam edebildiğini göstermektedir. Dünya genelinde çocukların yaklaşık yüzde beşinde kekemeliğe rastlanmakta, bu bireylerin önemli bir kısmında doğal iyileşme süreci gözlenmekte, ancak yaklaşık yüzde birinde bozukluğun kalıcı hâle gelebildiği bildirilmektedir. Her bireyin konuşma özellikleri ve deneyimleri farklılık gösterdiğinden, terapi sürecinin bireysel gereksinimler doğrultusunda planlanması gerekmektedir.
Kekemeliğin etkilerinin yalnızca konuşma güçlükleriyle sınırlı kalmadığı; bireylerde olumsuz benlik algısı, kaygı, depresyon ve sosyal izolasyon gibi duygusal sorunlara da yol açabildiği bilinmektedir. Araştırmalar, kekemelik ile sosyal kaygı düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki bulunduğunu ortaya koymakta; kekemeliği olan bireylerin konuşma farklılıkları nedeniyle kaygı, utanç ve damgalanma temelli psikososyal stres faktörleriyle karşılaşabildiklerini göstermektedir. Bu doğrultuda, farkındalığın artırılması; önyargıların azaltılmasına, kekemeliği olan bireylerin kendilerini daha rahat ifade edebildikleri destekleyici sosyal çevrelerin gelişmesine ve iletişimde kapsayıcı yaklaşımların güçlenmesine katkı sağlamaktadır. Bu kapsamda, Kekemeler Derneği tarafından vurgulanan “Özgürce Kekele” teması da, bireylerin konuşma biçimlerinden bağımsız olarak kendilerini özgün ve güvenli bir şekilde ifade edebilmelerini teşvik eden önemli bir farkındalık çağrısı niteliği taşımaktadır.