Günümüzde aşırı cep telefonu kullanımı bireylerde duygu ve davranış bozukluklarına neden olabilir. “Telefonsuz kalma korkusu” şeklinde ifade edilen nomofobi terimi, ilk olarak 2010 yılında King ve arkadaşları tarafından kullanılmış ve 21.yüzyılda görülen bir bozukluk olarak tanımlanmıştır. Nomofobi, ilk olarak cep telefonu ve bilgisayardan uzak kalan bireylerde görülen kaygı hali olarak kullanılırken 2014 yılında King ve arkadaşları bu tanımı güncellemiş ve sadece cep telefon kullanımının neden olduğu davranış bozukluklarını kapsar hale gelmiştir. Bu bakımdan nomofobi, bir bebeğin annesinden ayrıldığında duyduğu ayrılık kaygısına benzetilebilir.
Gençler nomofobinin en çok görüldüğü gruptur. Bireyler çevrelerindeki insanların kaliteli deneyimler yaşadığını ve kendilerinin bu deneyimlerden mahrum kaldığını düşünürler. Bunun sonucunda insanları takip etme isteği artar ve sosyal medyayı daha fazla kullanmaya başlarlar. Gençlerde aşırı telefon kullanımı nedeniyle sınıfta dikkat dağılması ve endişe düzeyinde artış görülür. Uzun vadede ise kişilik bozukluklarına sebep olabilir.
Nomofobinin birçok nedeni bulunmaktadır. Aşırı onay alma alışkanlığına sahip olma, düşük benlik algısı, heyecan arama, depresyon, kaygı, stres ve gelişmeleri kaçırma korkusu nomofobik davranışlara yol açabilir.
Kişilik özellikleri ile nomofobinin ilişkili olduğu bilinmektedir. Kaygılı bağlanma ya da kaçıngan bağlanma tipine sahip bireylerde nomofobik özellikler daha fazla görülmektedir. Kaygılı bağlanma özelliği gösteren bireyler, yüz yüze konuşmada kaygı duydukları ve ifade etmek istedikleri cümleler üzerinde çok düşündükleri için cep telefonu aracılığıyla iletişime geçmeyi tercih edebilirler. Kaçıngan bağlanma özelliğini gösteren bireyler ise insanlarla aralarındaki rahat ettikleri mesafeyi korudukları için cep telefonuna bağımlı hale gelebilmektedir. Bu davranışlar sonucunda birey nomofobik davranışlar gösterebilir. Kendi hedeflerini ve amaçlarını diğer bireyler uğruna feda eden kişilerde nomofobik davranışların daha fazla görüldüğü ifade edilmiştir.
Nomofobi Olduğumuzu Nasıl Fark Ederiz?
Birden çok cep telefonuna sahip olma, cep telefonunda kısa aralıklarla fazla zaman harcama, sık sık kontrol etme, sürekli yanında şarj aleti taşımanın yanısıra telefonu kaybetme, yanında bulundurmama, internete bağlanamama ve telefon şarjının bitmesi gibi durumlardan kaygı duymak, gergin hissetmek, telefon kullanımının yasak olduğu ortamlara girmekten çekinme, telefon ile birlikte uyuma ve yüz yüze iletişimin daha az tercih edilmesi gibi belirtiler görülüyorsa en yakında zamanda destek alınması gerekmektedir. Tanı koymayı sağlayan başka bir belirti ise bireylerin, hayali zil sesi, titreşim sesi ya da sahte telefon sesleri duyduğunu ifade etmesidir.
Nomofobik bireylerde baş dönmesine ek olarak mide krampları, nefes darlığı ve taşikardi gibi belirtiler görülmektedir. Nomofobi, ilaç tedavisine ek olarak birey ve grup terapileri ile tedavi edilmektedir.
