Lösemi tedavisinde uygulanan kemoterapi, radyoterapi ve uzun süreli hastane yatışları; çocukların kas gücü, motor becerileri, dayanıklılık, duyusal süreçler ve ruh sağlığı üzerinde önemli etkiler yaratabiliyor. Birçok çocuk, tedavi sürecinde:
Yorgunluk, bitkinlik ve kas kaybı,
İnce motor becerilerde gerileme,
Oyun, okul ve sosyal yaşamdan uzaklaşma,
Beslenme ve öz bakım gibi aktivitelerde bağımlılık artışı,
Kaygı, korku, duygusal hassasiyet ve rutin kaybı
gibi çok yönlü zorluklar yaşayabiliyor.
Bu kapsamlı gereksinimler, lösemi tedavisinin yalnızca medikal yaklaşım ile sınırlı olmayıp rehabilitasyon, psikososyal destek ve yaşam katılımını güçlendiren müdahaleleri zorunlu kıldığını ortaya koyuyor.
Ergoterapi, lösemi tedavisi gören çocukların ihtiyaçlarını bütüncül olarak ele alan, kanıta dayalı bir sağlık disiplini olarak öne çıkıyor. Ergoterapistler, çocukların yaşına, gelişim düzeyine ve tedavi sürecine göre kişiselleştirilmiş müdahaleler planlıyor.
Bu müdahaleler şu alanları kapsıyor:
Giyinme, beslenme, tuvalet ve banyo gibi öz bakım görevlerinin yeniden bağımsız şekilde yapılması,
Hastalık nedeniyle kaybedilen rutinlerin yeniden yapılandırılması,
Enerji koruma stratejileri ile yorgunluk yönetimi.
Kemoterapinin neden olduğu kas güçsüzlüğü, denge sorunları ve koordinasyon problemlerine yönelik terapötik egzersizler,
İnce motor becerilerin (kalem tutma, düğme ilikleme, yazı yazma vb.) geliştirilmesi,
Hastanede uzun süre yatmanın yol açtığı hareketsizliğin etkilerinin azaltılması.
Ses, ışık, dokunma gibi duyusal uyaranlara karşı hassasiyet yaşayan çocuklar için duyusal bütünleme temelli yaklaşım,
Derin basınç, nefes egzersizleri, duyusal diyet gibi sakinleştirici stratejiler,
Kaygı ve korku yönetimi için oyun temelli güvenli alan oluşturma.
Çocuğun tedavi sürecini oyunla anlamlandırmasını sağlama,
İzolasyon süreçlerinde sosyal katılımı güçlendirme,
Motivasyonu artıran etkinliklerle çocuğun güven ve öz-yeterlilik duygusunu destekleme.
Konsantrasyon, dikkat, bellek ve yürütücü işlevlerin yeniden güçlendirilmesi,
Okuma-yazma, kalem kontrolü, sıralama ve planlama gibi akademik becerilerin desteklenmesi,
Okulla ve öğretmenlerle işbirliği içinde bireyselleştirilmiş dönüş planlarının hazırlanması.
Ergoterapistler yalnızca çocuklarla değil, ailelerle de yakın çalışarak:
Evde bakım ve günlük rutin yönetimi konusunda eğitim,
Çocuğun enerjisini koruyacak düzenlemeler,
Oyun ve aktivite önerileri,
Kardeşlerin sürece dahil edilmesi ve aile içi rollerin dengelenmesi
gibi pek çok konuda danışmanlık sunuyor.
Lösemili Çocuklar Haftası kapsamında uzmanların ortak görüşü; çocukların yalnızca hastalığı tedavi edilmemeli, aynı zamanda oyun oynama, öğrenme, üretme ve sosyal yaşama katılma hakları korunmalı.
Bu nedenle ergoterapi; çocuğun yaşam kalitesini yükselten, motivasyonunu artıran ve tedavi sürecini psikolojik açıdan güçlendiren tamamlayıcı ve bütüncül bir yaklaşım olarak değerlendiriliyor.
Bu özel haftada vurgulanan en önemli mesajlardan biri, lösemiyle mücadele eden her çocuğun güçlü bir medikal tedavi kadar “hayata dokunan” rehabilitasyon desteklerine de ihtiyaç duyduğudur. Ergoterapi, tam da bu noktada çocukların yaşamına yeniden umut, güç ve katılım kazandırmayı hedefleyerek tedavi sürecine değerli bir katkı sunmaya devam ediyor.
