Sağlık Bilimleri Fakültesi - sbf@gelisim.edu.tr

Odyoloji








 Türkiye’de Odyolojinin Tarihçesi


Odyoloji, işitme ve denge bozuklukları ile ilgilenen bir bilim dalıdır. Bu bilim dalının temel uygulayıcıları, işitme kaybını ve sebep olduğu olumsuz etkileri önlemeye yönelik tedbirler alan odyologlardır.


Dünya genelinde Odyoloji ile ilgili ilk gelişmeler 1920'li yıllarda başlamıştır, 1925 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde, odyoloji mensuplarının resmi olarak teşkilatlandığı bilinmektedir. İşitmenin ölçümü ve işitme engellilerle ilgili çalışmalar 1940’lı yıllardan önceye dayansa da, “Odyoloji” terimi 1940 yılında hükûmet kararı ile profesyonel kullanıma girmiştir.
 
Odyoloji’nin bilim dalı haline gelmesinde ise II. Dünya Savaşı etkili olmuştur. Savaş kaynaklı yaralanmaların büyük kısmını oluşturan akustik travmalar ve baş travmaları işitme ve denge bozukluklarının en önemli sebeplerindendir. Savaş sonrası işitme ve denge kaybı sorunu yaşayan hasta sayısındaki önemli artış, savaş yıllarının sonunda bu bozuklukları yaşayan hastaların tedavi ve rehabilitasyonunda görev alacak yeni bir mesleğin doğmasına yol açmıştır.
 
Northwestern Üniversitesi’ndeki doktora programdan mezun olan ve daha sonra kendinden Odyoloji’nin büyükbabası olarak söz ettirecek Raymond Carhart, tezinin ardından üniversitede kalarak konuşma odyometrisi için klinik yöntemler geliştirmeye başlamıştır. Üniversitedeki Yeniden Konuşma Eğitim Departmanı’nda konuşma anlamayı iyileştirmeye yönelik çalışmalar ile işitme kayıplı askerlerin rehabilitasyonu sağlanmıştır.
 
Raymond Carhart ABD'de odyoloji alanında ilk akademik programı başlatarak Odyoloji bilim dalının kurulmasına öncülük etmiş ve yaptığı bilimsel çalışmalar ile adından sıklıkla bahsettirmiştir.
 
Türkiye’deki Odyoloji biliminin temeli ilk olarak 1967 yılında Hacettepe Üniversitesi Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalında, Prof. Dr. İ. Nazmi Hoşal tarafından atılmıştır. 1968 yılında Hacettepe Üniversitesi Mezuniyet Sonrası Eğitim Fakültesi'ne bağlı olarak Odyoloji Yüksek Lisans programı başlatılmıştır.
 
Türkiye'de ilk resmi eğitim programı olan Odyoloji Yüksek lisans ve doktora derslerini vermek üzere ABD'den Dr. Richard Israel, daha sonra da Dr. Jack Katz getirilmiştir. 1989 yılına kadar Odyoloji olarak yürütülen program, sonrasında eğitim programları revize edilerek "Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları" yüksek lisans ve doktora eğitimi olarak sürdürülmüştür. Türkiye’de ilk kez Odyoloji Eğitim Programını düzenleyen ve uygulayan Dr. Richard  Israel’dir.
 
1984’te Odyometri önlisans programı Hacettepe Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu'nda odyometri teknikeri yetiştirmek üzere başlamıştır. İlk Odyoloji Bilim Dalı Prof. Dr. Ferda Akdaş öncülüğünde Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde kurulmuştur.
 
İlk Odyoloji Bilim Dalı Marmara Üniversitesi’nde 1990 yılında kurulmuştur. Eğitim Odyolojisi Bilim Uzmanlığı Programı ise Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü'nde 1992 yılında kurulmuştur. 1974 yılında Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesinde Odyoloji doktora programı açılmıştır.
 
1994’te İlk “Yenidoğan İşitme Taraması” Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Anabilim Dalı Odyoloji Bilim Dalı’nda başlamıştır. Odyoloji’nin ilk meslek derneği olan Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları Derneği 1995’te kurulmuş ve 2003 yılında derneğin ismi "Odyoloji, Konuşma Ses Uzmanları Derneği" olarak değiştirilmiştir.
 
2002 yılında Dr. Richard Israel'in katılımı ile ilk Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları Kongresi düzenlenmiştir. 2004’te ülkemizde her yıl doğan işitme kayıplı bebeklerin tanısının erken konması ve rehabilitasyonunun sağlanması amacıyla “Ulusal yenidoğan işitme tarama programı” başlamıştır.
Odyologların 2011 yılında diğer sağlık meslek grupları ile beraber meslek tanımı yapılmış, görev ve yetkileri yasal güvence altına alınmıştır. 26.04.2011 Meslek yasası:Odyolog: Odyoloji alanında lisans eğitimi veren fakülte veya yüksekokullardan mezun veya diğer lisans eğitimleri üzerine odyoloji yüksek lisansı veya doktorası yapan, sağlıklı bireylerde işitme ve denge kontrolleri ile işitme bozukluklarının önlenmesi için çalışmalar yapan ve ilgili uzman tabibin teşhis veya tedavi için yönlendirmesine bağlı olarak işitme, denge bozukluklarını tespit eden, rehabilite eden ve bu amaçlarla kullanılan cihazları belirleyen sağlık meslek mensubudur.” (Kanun Sayısı: 6225, Kabul Tarihi: 26/04/2011)
Odyoloji bilimi lisans programı ülkemizde ilk olarak 2011- 2012 eğitim öğretim yılında Prof. Dr. Ahmet Ataş öncülüğünde İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Odyoloji Bölümü’nde başlamış, Odyoloji Lisans Programının Türkiye'deki ilk mezunları 2015 yılında İstanbul Üniversitesi Odyoloji Bölümü tarafından verilmiştir. İlk Odyoloji Anabilim Dalı ise 2012 yılında Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde kurulmuştur.
 
İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Yüksekokulu2012-2013 yılında eğitim-öğretime başlamış, 2013-2014 Eğitim-Öğretim yılında “Odyoloji” Bölümü açılmıştır. 25.11.2020 tarihinde “Sağlık Bilimleri Yüksekokulu” “Sağlık Bilimleri Fakültesi”ne dönüştürülmüştür.
 
Odyoloji Bölümü, 2018 yılında AHPGS kurumundan eğitim akreditasyonunu almıştır.
İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Odyoloji Anabilim Dalı 2019-2020
eğitim yılında ilk yüksek lisans öğrencilerini almıştır. 2020-2021 eğitim yılında ilk mezunlarını vermiştir.
 
           
Öğr. Gör. Hilal Nur FİCİL
Arş. Gör Azize KÖSEOĞLU