Sağlık Bilimleri Fakültesi - sbf@gelisim.edu.tr

Odyoloji








  Tinnitus Tedavi Yaklaşımları ve Terapileri


İstanbul Gelişim Üniversitesi Odyoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Ayşe ÖZER, Araştırma Görevlisi Azize KÖSEOĞLU’nun tinnitus tedavi yaklaşımları ve tinnitus rehabilitasyonu ile ilgili sorularını yanıtladı.


Tinnitus, bir dış uyarı olmadan ses algılanması olarak tanımlanabilir. Bir hastalık olmayıp altta yatan bir hastalığın bulgusudur. Tinnitus en sık görülen otolojik yakınmalardan biridir ve çeşitli organik ve psikolojik yakınmalara neden olarak kişinin yaşam kalitesini bozabilmektedir.
 
Tinnitus hastalarında tedavi yaklaşımı nasıl olmalıdır? Güncel tedavi yöntemleri nelerdir?
Tinnitusu olan hastaların şikayetlerini ortadan kaldırmak için farklı terapi ve tedavi yöntemleri bulunmaktadır.
 
Tinnitus vakalarının büyük bir kısmında etiyoloji belirlenemediği için tedavisi genellikle semptomatiktir. Tedavideki amaç; tinnitusu ortadan kaldırmak ya da tinnitusa sahip bireye en az derecede rahatsızlık vermesini sağlamaktır.
Tinnitus lokal veya sistemik birçok problemden kaynaklanabileceği gibi, altta yatan herhangi bir sebep bulunamayabilir. Eğer altta yatan organik bir hastalık tespit edilirse (akustik tümör, glomus tümörü, sistemik, metabolik ve endokrin hastalık gibi) öncelik olarak tedavi bu hastalığın ortadan kaldırılmasına yönelik olmalıdır. Hastada tinnitusa eşlik eden işitme kaybı varsa, bu kaybın ortadan kaldırılması tedavinin en önemli parçalarından biridir.
Tinnitus tedavi yöntemlerini; medikal tedavi, maskeleme tedavisi, işitme cihazı uygulaması, koklear implantasyon, elektroterapi, tinnitus yeniden eğitim tedavisi, cerrahi tedavi, gevşeme yöntemleri, masaj ve germe yöntemleri, Bilişsel Davranışçı Terapi, Bibliyoterapi, mindfullness, müzik tedavisi, Transkranyal Doğru Akım Tedavisi (tDCS), Repetatif Transkranyal Manyetik Uyarım (rTMS), Neuromonics tinnitus tedavisi, hipnoz, alternatif yöntemler olarak sıralayabiliriz.
Tinnitus Sinyalini Ortadan Kaldırmaya Yönelik Tedaviler
  • Farmakolojik tedaviler
  • Elektrik tedavisi
  • Akustik tedavisi
  • Cerrahi tedaviler
Tinnitusun Reaksiyonlarını Ortadan Kaldırmaya Yönelik Tedaviler
  • Psikolojik tedaviler
Tinnitusun Nörofizyolojik Modelini Esas Alan Tedaviler 
  • Habituasyon (Tinnitus Retraining Therapy (TRT) ve Müzik terapisi)
  • Şartlı refleks mekanizması
Çınlama tedavisinde işitme cihazının yeri nedir, işitme cihazı tinnitusun azalmasını sağlar mı?
Çınlaması olan bireylerin yaşam kalitesini arttırmaya yönelik yöntemler geliştirilmiştir, en sık kullanılan tedavi yöntemlerinden biri de akustik tedavidir. Akustik tedavide işitme cihazı ve maske tinnitus (tinnitus masker) kullanılmaktadır.
 
İşitme cihazı: Fon gürültüsünün dinletilmesi uzun yıllardır tinnitus tedavisinde tavsiye edilmektedir. Tinnitus hastalarının çoğunda önemli derecede işitme kaybı mevcut olmakla birlikte arka plan gürültüsünün oluşmasıyla işitme cihazlarının kullanılması fikri ortaya çıkmıştır. İşitme cihazı çevre seslerini arttırır ve konuşma sesinin işitilmesini sağlar. Bu sayede kısmen de olsa tinnitusun baskılanmasında yardımcı olmaktadır.
 
Maskeleme tedavisi (Tinnitus Masker): Buradaki amaç tinnitus yerine geçen bir dış sesi sağlamaktır. Maskelemenin hem tinnitusun olduğu kulakta hem de kontralateral kulakta etkili olabileceği bildirilmiştir.
 
Bu terapi türü zen müziğine dayalı teknikler ve renkli gürültüye dayalı teknikler olmak üzere iki alt gruba ayrılır. Zen müziğine dayalı teknikler; yağmur sesi, şelale sesi gibi doğal seslerden oluşur. Renkli gürültüye dayalı tedavide, ileri teknoloji yardımcı dinleme cihazları ile, sentezlenmiş gürültü kullanarak çınlama kısmen ya da tamamen maskelenmeye çalışılır.
 
İşitmesi normal olan veya işitme cihazı kullanmasına rağmen tinnitus stresi devam eden hastalarda, tinnitus sesini maskeleyen cihazlar (tinnitus masker) kullanılabilir. Maskeleme sesi kullanıldığı süre içerisinde tinnitus sesinin duyulmasını engeller. Hasta maskeleme sesine odaklanarak tinnitus sesinden uzaklaşıp rahatlama hisseder. Fakat gerekmediği müddetçe bu yöntem kullanılmamaktadır.
 
Sonuç olarak, tinnitus  hastalıktan ziyade yaşam kalitesini etkileyen bir semptomdur. Tinnitus yakınması için uygun terapi/tedavi geliştirmek amacıyla geçmişte yapılan klinik araştırmalar  günümüzde de devam etmektedir. Sıklıkla karşılaşılan ve yaşam kalitesini etkileyen bir sağlık sorunu olan tinnitusun tedavisinde güncel terapilerin ana hedefi tinnitus adaptasyonu ile semptomları düzenlemektir. Gelecekte bu konuyla ilgili çalışmaların artması ve yeni yaklaşımların ortaya çıkması öngörülmektedir.