Motor-konuşma bozuklukları, konuşma kaslarının motor kontrolünü veya konuşma hareketlerinin motor programlamasını etkileyen nörolojik hasardan kaynaklanan konuşma bozukluklarıdır. İki ana motor konuşma bozukluğu türü vardır. Bunlar, dizartri ve apraksi olarak isimlendirilir. Bu bozukluklarda beyin ile konuşma mekanizması arasındaki bağlantı bozulur veya kesintiye uğrar. Bu durum kişinin konuşma sırasında yüz, dil veya gırtlak kaslarını kontrol etmesini ve/veya koordine etmesini zorlaştırır.
Çocuklarda ve yetişkinlerde dizartri ve/veya konuşma apraksisi görülmektedir. Serebral palsi, multipl skleroz, kas distrofisi, miyastenia gravis, Parkinson hastalığı, demans, felç veya travmatik beyin hasarı gibi durumlarla ilişkilidir.
Dizartri belirtileri, konuşma bozukluğu, çeşitli konuşma hızı (çok hızlı veya çok yavaş), yumuşak veya fısıldayarak konuşma veya dil ve yüz kaslarını hareket ettirme zorluklarını içerir. Apraksi belirtileri ise, tutarsız konuşma sesi hataları, çok heceli kelimeler üretmede zorluk, kelimeleri doğru bir şekilde tekrar etmede zorluk, el yordamıyla veya bir ses çıkarmak için mücadele etme ve yüz, dil ve gırtlak kaslarını koordine etme zorluklarını içerir.
Motor konuşma bozukluklarının özel tedavi prosedürlerini, dil ve konuşma terapistleri ve diğer ekip üyeleri tarafından belirlenmektedir.
Dizartri tedavisi, konuşma üretiminde yer alan kasları güçlendirmeyi, konuşma hızını değiştirmeyi, konuşmanın solunum ve ses desteğini artırmayı içerir. Apraksi tedavisi ise, koordinasyonu ve ses dizilimini geliştirmeye yönelik teknikleri içerir.
Çocuklar için özel olarak oyun temelli terapi teknikleri ve pekiştirmeler kullanılarak terapinin çocuklar için eğlenceli ve motive edici olması sağlanır.
Dr. Öğr. Üyesi Najva MOSAUVİ
